«Ριχάρδος Β'» του Σαίξπηρ. Ενα έργο που έχει να παιχθεί στην Ελλάδα από το 1947, ίσως γιατί βρίσκεται πάντα στη σκιά ενός άλλου Ριχάρδου, του Γ', που προκαλεί πολύ περισσότερο το ενδιαφέρον των ηθοποιών. Να όμως που η σκηνοθέτρια Ελλη Παπακωνσταντίνου το επέλεξε για να το ανεβάσει στο θέατρο Βυρσοδεψείο και μάλιστα σε μια διαδραστική παράσταση.
«Πρόκειται για ένα αμιγώς πολιτικό έργο που αναλύει και βάζει στο μικροσκόπιο τη φύση και τις δομές της εξουσίας. Είναι μια παράσταση που ανοίγει κάποιες θεματικές και ορισμένους άξονες σε σχέση με το παρόν, με το σήμερα» λέει και εξηγεί την επιλογή και τον τρόπο που το αντιμετωπίζει: «Εχω ζήσει δέκα χρόνια στο Λονδίνο, έχω δει πολύ Σαίξπηρ και αγαπώ το ζωντανό θέατρο, το θέατρο που παρουσιάζει ζωντανά τον Σαίξπηρ. Γι' αυτό και δεν επιλέγω συμβατικά σχήματα. Στοχεύω στην αναδημιουργία ενός ζωντανού έργου».
Ξεκινώντας από το ενδιαφέρον της να δει πώς συμπεριφέρεται ο ίδιος ο θεατής σήμερα και ποια είναι τα αντανακλαστικά του σε σχέση με την εξουσία και τις δομές της, η παράσταση που έχει στήσει τον καλεί να «συμμετάσχει»: «Για παράδειγμα», εξηγεί η ίδια,«μετέφερα σκηνικά τη διαπόμπευση του Ριχάρδου Β', κάτι που γίνεται μέσω αφήγησης τρίτου στο έργο, ζητώντας από τους θεατές να συμμετάσχουν. Πώς; Τους δίνουμε χώμα και λάχανα και τους ζητάμε να τα ρίξουν πάνω στον ηθοποιό-βασιλιά. Να συμμετάσχουν δηλαδή στη διαπόμπευση του βασιλιά. Και τους βλέπεις ότι το κάνουν και μάλιστα με μεγάλη ικανοποίηση. Την ίδια στιγμή όμως προβληματίζονται για το αν είναι ο σωστός τρόπος αντίδρασης αυτός ή μήπως πρέπει να προτείνει κανείς λύσεις, ουσιαστικές λύσεις… Εννοείται πως αν δεν θέλουν δεν συμμετέχουν».
Αν και έργο συνόλου ο «Ριχάρδος Β'», στην παράστασή της η Ελλη Παπακωνσταντίνου μοίρασε τους τριάντα περίπου ρόλους σε τέσσερις ηθοποιούς. Κι αυτοί με τη σειρά τους αναλαμβάνουν, σαν σε σκυταλοδρομία, να τους ερμηνεύσουν, περνώντας από τον έναν στον άλλον. Στόχος της ήταν να φανεί ότι ο άνθρωπος και όχι το φύλο του καθορίζουν τα πράγματα: «Θέλω να παίζει ο άνθρωπος όλους τους ρόλους, όχι ο άνδρας ή η γυναίκα. Αυτή ήταν η βασική μου ιδέα, ο καμβάς. Να είναι πρωταγωνιστής ο άνθρωπος».
Με στοιχεία λαϊκού θεάτρου, μπουρλέσκ, τσίρκου, τραγούδια με μπρεχτική αποστασιοποίηση και με το αίμα να καθορίζει τις σχέσεις των ηρώων, οι ηθοποιοί βγαίνουν από τον ρόλο τους, τον σαρκάζουν, παρατηρούν τον εαυτό τους ενώ σχολιάζουν το κείμενο του Σαίξπηρ. Με τον τρόπο τους είναι σαν να προσπαθούν να αλλάξουν τη ροή της ιστορίας, σαν να αποδίδουν στη δική τους συμμετοχή, στις δικές τους σκέψεις και απόψεις μερίδιο στις εξελίξεις. Κι όλα αυτά μέσα σε ένα σκηνικό όπου γίνεται κυρίως χρήση φυσικού φωτισμού και όπου το στοιχείο του άφυλου ή και του ερμαφρόδιτου πρωταγωνιστεί.
Οσο για την ίδια την εξουσία, τη μεγάλη πρωταγωνίστρια και αυτού του έργου του Σαίξπηρ, η σκηνοθέτρια καταλήγει: «Η επαφή με την εξουσία είναι καθοριστική. Οταν ο άνθρωπος νιώσει ότι έχει εξουσία, νιώθει ότι έχει πραγματική δύναμη και η δύναμη είναι συνυφασμένη με τη βία. Ολο το ζήτημα έγκειται στην αγωνία του ανθρώπου να διαχειριστεί την εξουσία και να μην τον διαχειρισθεί η εξουσία».
πότε & πού:
Βυρσοδεψείο (Ορφέως 174, Βοτανικός, τηλ. 2103453203)
Παραστάσεις: Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη στις 20:45.
Διάρκεια: 2 ώρες.
Εισιτήρια: 12 ευρώ - 8 ευρώ.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
«Ριχάρδος Β'» του Σαίξπηρ
(Ο βασιλιάς λένε πως πέθανε)
Μετάφραση: Κ. Καρθαίος
Σύλληψη/διασκευή/σκηνοθεσία: Ελλη Παπακωνσταντίνου
Μουσική σύνθεση: Τηλέμαχος Μούσας
Σκηνικά/κοστούμια: Τέλης Καρανάνος, Αλεξάνδρα Σιάφκου
Παίζουν: Μελέτης Ηλίας, Βάλια Παπαχρήστου, Αγλαΐα Παππά, Adrian Frieling
www.tovima.gr
